Kruidenthee, of tisane, is een infusie van plantendelen (bladeren, bloemen, wortels of zaden) in water. De meeste inhoudsstoffen van geneeskrachtige planten kunnen in water worden opgelost, al is het vaak niet de hoogste concentratie, maar hoog genoeg voor een mooi effect op ons algeheel welzijn; Hetzij fysiek, hetzij geestelijk.
Er zijn verschillende methoden om kruidenthee te zetten, de methode die je verkiest is afhankelijk van het type kruid en/of de plantendelen. Ik zal dat hieronder even uitleggen:
- De meest gangbare methode is een infusie van 90 graden, waarbij het kruid wordt overgoten door water dat net van het kookpunt af is. Standaard koffie is een veel voorkomend voorbeeld van een infuus, maar het is ook de manier van thee zetten die ons veelal is aangeleerd.
De meeste planten geven hierin goed hun smaak af. Maar de meer kwetsbare bloemen, zoals Madeliefjes of Driekleurig Viooltje, raken veel van hun smaak juist kwijt. Het is het beste om tere bloemen eerst te overgieten met lauw warm water en dit een paar minuten te laten staan alvorens het hete water er over heen te gieten. Een infuus is na 10 minuten klaar met trekken.
2. Het is ook mogelijk een kruidenthee te maken in koud water, dat heet een maceraat. Je maakt een maceraat door het gewenste kruid in een pot met koud water gedurende 4-8 uur op kamertemperatuur weg te zetten en daarna af te zeven. Dit duurt weliswaar wat langer, maar de mineralen en andere inhoudsstoffen blijven mooi in tact.
Sommige planten, zoals Kaasjeskruid en Citroenmelisse, bevatten veel slijmstoffen. Slijmstoffen zijn hoog in kiezelzuur (ook wel silicium genoemd) en dat heeft een uitstekende uitwerking op ons lichaamseigen kiezelzuur in botten, bindweefsel en slijmvliezen. Thee van Kaasjeskruid, Citroenmelisse of Slangenkruid is dan ook fijn om te drinken wanneer je last hebt van ontstoken slijmvliezen in mondholten, longen en de maag. Het zijn wel kieskeurige planten, want als je er een infuus van maakt (een thee van 90 graden) dan veranderen ze in snot en komt er weinig smaak en slijmstof vrij. Het bereiden van een maceraat is voor deze kruiden de beste methode.
3. Tot slot kan je ervoor kiezen om een kookextract te maken, dit noemen we een decoct. Een decoct maak je door plantendelen in een pannetje met koud water volledig onder te dompelen en deze op het vuur 20 minuten te laten sudderen. Een decoct is voor de meeste kruiden niet geschikt, maar juist wel voor de wat hardere plantendelen, zoals de Cichorei wortel of Venkelzaden.
Door het zachtjes koken van zaden en wortels komen de inhoudsstoffen vrij die bij een infuus of maceraat gewoon in het kruid verstoppertje zouden spelen. Cichorei is een wat bescheiden en verlegen kruid, vaak heeft ze wat meer tijd en aandacht nodig. Een decoct is dan en fantastische optie.
Theemix maken
Lavendel, Kamille en Valeriaan doen het samen erg goed in een slaapmix, maar kamille en lavendel geven het beste hun geneeskracht af in een infuus, terwijl Valeriaan thee van de wortel wordt gezet en dus het beste tot zijn recht komt in een decoct. Je kan er daarom voor kiezen om ze afzonderlijk klaar te maken en aan het einde samen te voegen. Dat noem je dan weer een incoct. Wat zal je heerlijk slapen!
“Thee moet dansen”
Ik koop zelf geen theezakjes meer in de winkel, zelfs niet als de planten organic zijn geteeld of de theezakjes ongebleekt zijn. Waarom niet? Omdat kruiden graag de ruimte krijgen. In een theezakje zitten alle kruiden bovenop elkaar geperst. Om een gebalanceerde kruiden thee te maken is het daarom fijn om met filters te werken. Ikzelf maak daarom alleen nog maar grote potten thee en giet die gedurende de ochtend of avond over een filter uit in mijn kopje (zoals te zien is op de foto). En dat bevalt me goed, want daardoor krijg ik lekker veel gezond vocht binnen.
Voorzorgsmaatregelen
Het is altijd aan te raden om even onderzoek te doen of de losse kruiden die je in huis hebt ook daadwerkelijk in grote hoeveelheid mogen worden ingenomen.
Zoethout (om maar een zeer geliefd thee kruid te noemen) mag door het aanwezige glycyrrhinezuur niet te vaak en te veel worden ingenomen. Mensen met een verhoogde bloeddruk doen er zelfs goed aan Zoethout in het geheel te mijden. Zoethout werkt zoals het door de bijnieren aangemaakte cortisol, een geweldig natuurlijk remedie voor mensen met de ziekte van Addison of bij allergieën, maar altijd met mate.